فیلتر تبلیغاتی کروم
کروم اولین مرورگری نیست که به فیلتر تبلیغاتی مجهز می‌شود؛ اما تصمیم گوگل شبیه به یک حمله‌ی پیشگیرانه در مقابل گرایش رو به افزایش کاربران به استفاده از ابزارهای مستقل مقابله با تبلیغات است. به لطف تسلط کروم در دنیای مرورگرها، تصمیم گوگل می‌تواند تأثیر قابل توجهی در این زمینه داشته باشد.
بر اساس گزارش تحلیلی ارائه‌شده توسط Net Applications، بیش از ۶۱٪ کاربران برای مرور وب از کروم استفاده می‌کنند. با توجه به این مسئله، وقتی گوگل تصمیمی اتخاذ کند، وب‌سایت‌ها نیز به‌ناچار از این تصمیمات پیروی خواهند کرد و قطعا عدم پیروی از تصمیمات گوگل می‌تواند به ضرر سایت‌ها تمام شود.
اما فیلتر تبلیغاتی کروم چیست و برای چه به‌وجود آمده است؟
گوگل این ویژگی جدید کروم را Ad Filter یا «فیلتر تبلیغاتی» می‌نامد و از نام رایج Ad Blocker استفاده نمی‌کند؛ این نام به‌طور رایج برای ابزارهایی استفاده می‌شود که به مرورگرها اجازه می‌دهند تبلیغات را به‌طور کامل از صفحات وب حذف کنند. برخلاف این ابزارهای رایج که تبلیغات را حذف و مکان‌های مختص تبلیغات در صفحات وب را خالی می‌کنند، ابزار ارائه‌شده توسط گوگل تمام تبلیغات را حذف نمی‌کند. این ابزار جدید تنها شکل خاصی از تبلیغات را حذف می‌کند؛ تبلیغاتی که استانداردهای وضع‌شده توسط ائتلاف تبلیغات بهتر (CBA) را رعایت نمی‌کنند.
این ائتلاف چندین نوع مختلف از تبلیغات در رایانه‌های شخصی و گوشی‌های هوشمند را شناسایی کرده است که طبق تحقیقات انجام‌شده توسط این گروه، بیش از دیگر تبلیغات آنلاین آزاردهنده هستند.
در رایانه‌های شخصی، کروم از میان ۶ نوع تبلیغاتی، به دنبال چهار نوع خاص می‌گردد که باید حذف شوند. این چهار نوع شامل پنجره‌هایی هستند که به‌طور ناگهانی باز می‌شوند (pop-up)، تبلیغاتی که تصویر یا صدا پخش می‌کنند، تبلیغاتی که روی صفحه ظاهر می‌شوند و به‌سادگی نمی‌توان از شر آن‌ها خلاص شد و با یک شمارنده‌ی زمانی همراه هستند و همچنین تبلیغاتی که به‌طور دائم روی صفحه باقی می‌مانند و حتی در صورت اسکرول کردن، بیش از ۳۰ درصد صفحه را اشغال می‌کنند. در دستگاه‌های همراه اندرویدی و دستگاه‌هایی که از آی‌او‌اس استفاده می‌کنند، گوگل از میان ۱۲ نوع تبلیغاتی که در ابتدا مورد بررسی قرار گرفته است، به دنبال هشت نوع خاص خواهد بود.
تبلیغات غیر قابل قبول در کروم برای رایانه‌ها و دستگاه‌های همراه
گوگل در این زمینه سعی می‌کند با احتیاط پیش برود و به همین دلیل به‌جای عبارت ad blocker از عنوان فیلتر تبلیغاتی استفاده کرده است؛ چرا‌که نتیجه‌ی نهایی برای وب‌سایت‌هایی که هدف فیلتر تبلیغاتی کروم قرار می‌گیرند مشابه استفاده از ad blocker-ها خواهد بود و تمام تبلیغات حذف خواهند شد. نکته‌ای که در رابطه با این ابزار جدید گوگل کمتر به آن توجه شده این است که این ویژگی تبلیغات را به‌صورت موردی بررسی نمی‌کند؛ بلکه هر سایت به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد و ممکن است هدف فیلتر تبلیغاتی گوگل قرار گیرد.
فیلتر تبلیغاتی کروم چگونه کار می‌کند؟
فرایند بررسی یک وب‌سایت فرایندی چند مرحله‌ای است. گوگل کار خود را با بررسی خودکار نمونه‌ای از صفحات سایت شروع می‌کند و سپس بر اساس میزان تخطی از استانداردهای تعریف‌شده، به هر سایت یکی از رتبه‌های «قبول»، «اخطار» یا «عدم پذیرش» داده می‌شود.
دریافت رتبه‌ی اخطار بدین معنی است که برخی از تبلیغات سایت از استانداردهای تعریف‌شده پیروی نمی‌کنند و مدیر سایت باید پس از اصلاح مشکلات تقاضای بررسی مجدد به گوگل ارائه دهد. دریافت رتبه‌ی «عدم پذیرش» بدین معنی است که مشکلات متعددی در رابطه با تبلیغات یک وب‌سایت مشاهد شده و مدیر سایت ۳۰ روز فرصت دارد تا اصلاحات لازم را به انجام برساند و تقاضای بررسی مجدد کند. در صورتی که اصلاحات مد نظر گوگل به انجام نرسند، پس از این مدت ۳۰ روزه فیلتر تبلیغاتی روی این وب‌سایت اعمال می‌شود.
پس از اعمال فیلتر تبلیغاتی روی یک وب‌سایت، تبلیغات دست کم به مدت ۳۰ روز از یک وب‌سایت حذف می‌شوند؛ چرا که انجام دومین بررسی وب‌سایت ۳۰ روز به طول می‌انجامد. گوگل لیست سایت‌هایی را که مورد پذیرش قرار نمی‌گیرند، به‌طور دائم روی سرورهای خود ذخیره می‌کند و از این «لیست سیاه» برای جستجوی آدرس سایت‌ها استفاده می‌کند. وقتی از سایتی به یکی از سایت‌های موجود در این لیست سیاه هدایت می‌شوید؛ گوگل نگاهی نیز به EasyList می‌اندازد؛ EasyList یک لیست منبع باز برای شناسایی و حذف تبلیغات و ستون فقرات اکثر ad blocker-های موجود است.
در صورتی که وب‌سایت در این لیست نیز ثبت شده باشد، کروم به‌طور دائم از نمایش تبلیغات در این وب‌سایت‌ها جلوگیری می‌کند. (اکثر تبلیغات توسط شرکت‌های تبلیغاتی سوم شخص ارائه می‌شوند، نه از سرور اصلی سایت‌ها). در هر صفحه‌ای که دست کم یک تبلیغ حذف شده باشد، کروم با نشان دادن پیامی به کاربران نشان می‌دهد تبلیغات در آن صفحه حذف شده‌اند. در این پیام به کاربران توضیح داده می‌شود که «این وب‌سایت تبلیغات آزاردهنده نمایش می‌دهد» و همچنین کاربران می‌توانند ویژگی فیلتر تبلیغاتی را برای آن وب‌سایت غیر فعال کنند.
این نکته را به خاطر بسپارید که وقتی یک سایت نمی‌تواند در بررسی تبلیغاتی گوگل نمره‌ی قبولی دریافت کند، تمام تبلیغات از آن وب‌سایت حذف می‌شوند و نه‌تنها تبلیغاتی که از قوانین گوگل پیروی نکرده‌اند. گوگل همواره از تشریح این مسئله طفره می‌رفت؛ در جریان کمپین ضد تبلیغات، این شرکت اعلام کرد که از تاریخ مشخصی کروم تمام تبلیغات را به مدت ۳۰ روز از سایت‌هایی که تجربه‌ی تبلیغاتی مناسبی ارائه نمی‌دهند حذف خواهد کرد.
چرا گوگل به این کار دست زده است؟
در ژانویه‌ی سال ۲۰۱۶ گوگل ایده‌ی فیلتر تبلیغاتی را مطرح کرد و ضمن اشاره به افزایش سالانه‌ی ۳۰ درصدی استفاده از ad blocker-ها، این مسئله را به ازدیاد تبلیغات ناراحت‌کننده و مزاحم نسبت داد. بر اساس توضیحات گوگل:
این مسئله توانایی ناشران برای تولید محتوای مجانی را کاهش می‌دهد و بقای اکوسیستم وب را به خطر می‌اندازد.
گوگل تلاش برای بهبود تجربه‌ی کاربری در کروم را به‌عنوان دلیلی برای محدود کردن تبلیغات مطرح کرده است؛ اما اغلب اوقات بر جلوگیری از کاهش اعتبار تبلیغات آنلاین نیز تأکید می‌ورزد. این مسئله تعجب برانگیز نیست؛ چرا‌که بخشی از برتری این شرکت در دنیای وب مدیون سود حاصل از کسب و کار تبلیغات گوگل است. به‌ویژه آن دسته از تبلیغات که حین استفاده از موتور جستجوی گوگل نمایش داده می‌شوند.
به همین دلیل هرچیزی که موجب خراب شدن وجهه‌ی تبلیغات آنلاین شود، می‌تواند به‌طور مستقیم بر درآمد گوگل از تبلیغات نیز تأثیر بگذارد. گوگل نیز مصمم است هرکاری انجام دهد تا از این مسئله جلوگیری کند.
یکی از مواردی که نشان می‌دهد منطق گوگل برای ارائه‌ی فیلتر تبلیغاتی متفاوت از دیگر سازندگان مرورگرها است، می‌توان در بیانیه‌ی گوگل برای فعال شدن ویژگی فیلتر تبلیغاتی مشاهده کرد. کریس بنتزل، یکی از مدیران مهندسی در تیم مرورگر گوگل، در وبلاگ این شرکت نوشت:
ما خوشحال هستیم که نتایج اولیه نشان می‌دهند دنیای فناوری در حال گذار از تجربه‌ی تبلیغاتی آزاردهنده است و مشتاقیم بیش از این با بازیگران فعلی این حوزه همکاری کنیم تا به آینده‌ای دست یابیم که در آن به فیلتر تبلیغاتی در کروم نیازی نداشته باشیم.
بنتزل در نوشته‌های خود آماری ارائه داد که نشان می‌داد بیش از ۴۰ درصد سایت‌هایی که در بررسی اولیه‌ی گوگل مورد پذیرش قرار نگرفته‌اند، تبلیغات توهین‌آمیز خود را حذف کرده‌اند تا بتوانند واجد شرایط تعیین‌شده توسط گوگل باشند.
در سوی دیگر مرورگرهایی که خبر از برخورد با تبلیغات یا دست کم برخی از انواع تبلیغات داده‌اند (برای مثال مرورگر Brave) به‌وضوح از افزایش کارایی مرورگرها در نتیجه‌ی رندر نشدن تبلیغات در صفحات وب خبر داده‌اند؛ اما از فواید طولانی‌مدت تبلیغات برای ناشران و نجات تبلیغات آنلاین سخنی به میان نیاورده‌اند.
فیلتر تبلیغاتی کروم چه تأثیری بر تجربه‌ی مرور صفحات خواهد داشت؟
اکثر افراد تفاوتی در تجربه‌ی استفاده از کروم احساس نکرده‌اند. طبق اعلام گوگل از میان ۱۰۰ هزار وب‌سایتی که پیش از فعال شدن ویژگی فیلتر تبلیغاتی مورد بررسی قرار گرفته بودند، تنها ۱.۵ درصد نتوانسته بودند استانداردهای ائتلاف تبلیغات بهتر را رعایت کنند. از این ۱.۵ درصد، تنها ۰.۹ درصد تعداد بیش از اندازه‌ای از انواع تبلیغات آزاردهنده نشان می‌دادند. به زبان ساده، از هر ۱۰۰ هزار وب‌سایت، کروم تنها تبلیغات ۱۴ سایت را حذف کرده است که عدد چندان بزرگی نیست.
ناشران چگونه می‌توانند از قرار گرفتن زیر ذره‌بین فیلتر تبلیغاتی معاف شوند؟
تا‌کنون پاسخ دقیقی از سوی ائتلاف تبلیغات بهتر به این سؤال مهم داده نشده است. این سازمان می‌گوید ناشرانی که به دنبال مجوز باشند و این مجوز را دریافت کنند از فیلتر تبلیغاتی کروم معاف خواهند شد. طبق اعلامیه‌ی منتشرشده توسط ائتلاف تبلیغات بهتر، گوگل می‌خواهد یکی از اعضایی باشد که امکان اعطای مجوز به ناشران را خواهند داشت.
نکته‌ی حائز اهمیت این است که چنین مجوزی دست کروم را در فیلتر کردن تبلیغات سایت‌ها خواهد بست. طبق اعلامیه‌ی ائتلاف:
گوگل به ائتلاف اطلاع داده است که در مرورگر کروم، تبلیغات شرکت‌هایی را که بر اساس پیش‌نیازهای این برنامه مجوز دریافت کرده‌اند فیلتر نمی‌کند.
ائتلاف تبلیغات بهتر برای اعطای مجوز به سایت‌ها (دست کم در حال حاضر) هزینه‌ای دریافت نمی‌کند. بر اساس بیانیه‌ی ائتلاف:
ثبت نام ناشران علاقه‌مند در برنامه، به شرکت‌ها و دامنه‌های مربوطه اجازه خواهد داد به لیست ثبتی این برنامه اضافه شوند. ثبت نام اولیه‌ی ناشران ممکن است با دریافت هزینه انجام شود.
ائتلاف اعلام کرده است که در صورت دریافت هزینه برای ثبت نام، این هزینه به‌صورت سالانه دریافت خواهد شد.
بعید است که ثبت‌نام سایت‌ها در برنامه‌ی دریافت مجوز تا ابد مجانی باشد و هیچ هزینه‌ای دریافت شود. ائتلاف در وب‌سایتِ خود به‌طور غیر مستقیم به این مسئله (دریافت هزینه) اشاره کرده و از مزایای ثبت نام و دریافت مجوز در «برنامه‌ی تجربه‌ی تبلیغاتی بهتر» صحبت کرده است.
ائتلاف اعلام کرد:
این برنامه توسط ائتلاف تبلیغات بهتر ایجاد شده است تا از مأموریت خود برای بهبود تجربه‌ی کاربران در زمینه‌ی تبلیغات آنلاین حمایت کند و به استقبال از استانداردهای تبلیغات بهتر کمک کند.
ائتلاف اضافه کرده است که در صورت نیاز به پرداخت هرگونه هزینه، مبلغ لازم ۳۰ روز پیش از پایان برنامه‌ی موقت آزمایشی اعلام خواهد شد. این مسئله یکی دیگر از مواردی است که نشان می‌دهد پول می‌تواند در این برنامه نقش بازی کند.